Wonen is geen cruciaal verkiezingsthema (edito)

In Nederland vormt de aanpak van de wooncrisis een topprioriteit in het ‘Hoofdlijnenakkoord’ van de nieuwe regering. De oplossing moet komen van de bouw van honderdduizenden nieuwe woningen.

Bij ons blijkt wonen niet meteen een van de cruciale thema’s voor de verkiezingen op 9 juni. Het debat wordt gedomineerd door migratie, koopkracht en in Brussel vooral de mobiliteit. De situatie in België is dan ook een stuk minder precair dan bij onze noorderburen, waar mensen soms noodgedwongen in containers terecht moeten. In België staat het begrip ‘wooncrisis’ vooral synoniem voor ‘betaalbaarheid’. Hoewel de prijzen de afgelopen jaren flink de hoogte inschoten, blijft België een van de meest betaalbare landen van Europa. De problematiek treft vooral de laagste inkomens, jonge gezinnen, ouderen en alleenstaanden.

In de verkiezingsprogramma’s van diverse partijen ligt de focus op betaalbaar wonen, met herkenbare standpunten aan zowel linker- als rechterzijde. N-VA beschouwt eigenaarschap als prioritair, met plannen om de registratierechten verder te verlagen naar één procent. Ook Vlaams Belang pleit voor lagere registratierechten. Vooruit wil de aankoop van buitenverblijven afremmen en buurten beschermen tegen opkopers. De partij wil de registratierechten onder 250.000 EUR afschaffen en nadien een progressief systeem toepassen.

De liberalen beschouwen eigendom als cruciaal voor sociale mobiliteit en willen vergunningen vergemakkelijken door het gebruik van AI. Groen legt de nadruk op renovatie, leegstandbestrijding en publiek grondbezit. Zij willen een betonstop wettelijk verankeren en versnellen. CD&V ziet regelluwte als norm en pleit voor kernverdichting en lagere registratierechten. PVDA zet in op het verlagen van registratiebelastingen en notariskosten, meer betaalbare woningen, huurprijsbegrenzing en het aanpakken van leegstand en speculatie.

Meer aanbod wordt vaak geopperd als middel om de prijzen te drukken. De vraag rijst natuurlijk of bijbouwen effectief de betaalbaarheid zal beïnvloeden. Het is vooral de kwestie om het juiste type aanbod te voorzien. Nieuwbouw verkocht tijdens en net na de pandemie als zoete broodjes, met een aanbod vooral gericht op het betere middensegment. Woonconcepten aan toegankelijke prijzen voor de brede middenklasse worden nauwelijks gerealiseerd. Er lijkt dan ook eerder een ‘beleidscrisis’ dan een ‘wooncrisis’ te zijn. Misschien breekt de tijd aan dat op de nieuwbouwmarkt de ‘Colruyts onder de ontwikkelaars’ ondersteuning dienen te krijgen? Ook met discount vallen mooie marges te realiseren.

Martijn Reviers
Hoofdredacteur